အာဆီယံ

#အာဆီယံျဖစ္ေပၚလာပံု

အသံုးျပဳသည့္ဘာသာ အဂၤလိပ္ဘာသာ
တည္ေထာင္ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္ ၈ ၁၉၆၇
အဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၀ႏိုင္ငံ
အမ်ိဳးအစား ေဒသတြင္း စီးပြါးေရး၊ ႏိုင္ငံေရး မဟာမိတ္အဖြဲ႔
ေခါင္းေဆာင္မ်ား
အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ - ဆူရင္း ပစ္ဆု၀မ္(Surin Pitsuwan)(ထိုင္း)
ဧရိယာ ၁၇၂၃၆၈၄ sq mi
၄၄၆၄၃၂၂ km²
လူဦးေရ
စုစုေပါင္း ၅၇၅.၅ သန္း
လူဦးေရအထူအထပ္ ၁၂၉/km²
GDP(PPP) ၁၂၈၁.၉ ဘီလ်ံေဒၚလာ
GDP(PPP) per capita ၅၉၆၂ ေဒၚလာ
HDI ၀.၇၄၂ (အဆင့္ - ၁၀၀)
ကြန္ယက္  http://www.asean.org/

အာဆီယံျဖစ္ေပၚလာပံု
အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ား အဖြဲ႕ Association of Southeast Asian Nations (ASEAN)(အာဆီယံ) ကို ၁၉၆၇ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ (၈) ရက္ေန႔တြင္ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ စကၤာပူႏွင့္ ထိုင္း စသည့္ အဖြဲ႕၀င္ ႏုိင္ငံ(၅)ႏိုင္ငံျဖင့္ စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ျပီး အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံသစ္မ်ား အျဖစ္ ဘ႐ူႏိုင္း (၁၉၈၄)၊ ဗီယက္နမ္ (၁၉၄၅)၊ လာအိုႏွင့္ ျမန္မာ(၁၉၉၇)၊ ကေမၻာဒီးယား (၁၉၉၉) တို႕ပါ၀င္လာသျဖင့္ ယခုအခါ အဖြဲ႕၀င္(၁၀)ႏိုင္ငံရွိပါသည္။ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္မွာ ထိုင္းႏိုင္ငံမွ Surin Pitsuwan ျဖစ္သည္။

အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံမ်ားမွာ -
ဘရူႏိုင္း
ျမန္မာ
ကေမာၻဒီယား
အင္ဒိုနီးရွား
လာအို
မေလးရွား
ဖိလစ္ပိုင္
စကၤာပူ
ထိုင္း
ရည္ရြယ္ခ်က္
အာဆီယံဖြဲ႕စည္းရသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ -
(က)ကမၻာ့ကုလသမဂၢ၏မူအရ တရားမွ်တေရး၊ ဥပေဒမ်ားႏွင့္အညီ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသတြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တည္ျငိမ္မႈရရွိေရးကို ျမႇင့္တင္ႏိုင္ရန္အတြက္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံမ်ား အေနျဖင့္စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ နည္းပညာ၊ ပညာေရးနယ္ ပယ္မ်ားတြင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္။
(ခ)ထို႕ေၾကာင့္ လြတ္လပ္၍ျငိမ္းခ်မ္းသည့္ သယံဇာတျပည့္စံုေသာ ဘ၀သို႕ေရာက္ရွိရန္ ဆႏၵတစ္ရပ္အေနျဖင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားရွိ လူထုတစ္ရပ္လံုးႏွင့္ သားစဥ္ေျမးဆက္ အက်ိဳးခံစားႏိုင္ေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္။
ရည္ရြယ္ခ်က္သံုးရပ္
(က) ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အစီအစဥ္မွ တစ္ဆင့္ ေဒသတြင္း စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ တိုးတတ္ျဖစ္ေပၚလာမႈ ျမႇင့္တင္ရန္
(ခ) အင္အားႀကီး ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ ေဒသအတြင္း စိမ့္ဝင္ပ်ံ႕ႏွံ မလာေအာင္ ေဒသတြင္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး တည္ၿငိမ္မႈကို ကာကြယ္ရန္
(ဂ) ေဒသအတြင္း ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း ျဖစ္ေပၚလာသည့္ သေဘာထား ကြဲလြဲမႈမ်ားကို ထိန္းသိမ္းေျဖရွင္း ေပးႏိုင္ရန္ တို႕ျဖစ္ၾကသည္။

အာဆီယံ၏ အေျခခံ စည္းမ်ဥ္း(၆) ရပ္
၁။ ႏိုင္ငံအားလံုး၏ လြတ္လပ္ေရး၊ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာညီမွ်မႈ နယ္ေျမပိုင္ဆိုင္မႈႏွင့္ အမ်ိဳးသားေရး လကၡဏာမ်ားကို အျပန္အလွန္ေလးစားေရး
၂။ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ တည္ရွိခြင့္သည္ အျခားႏိုင္ငံမ်ား၏ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း၊ ႏိုင္လိုမင္းထက္ ျပဳျခင္းမ်ား ၿခိမ္ေျခာက္ ျခင္းတို႕မွ ကင္းလြတ္ေစရန္
၃။ တစ္ႏိုင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရးကို တစ္ျခားႏိုင္ငံမ်ားမွ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း မျပဳလုပ္ရန္
၄။ အျငင္းပြားမႈမ်ားကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းရန္
၅။ အာဏာသံုး၍ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား မျပဳလုပ္ရန္
၆။ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း ထိထိေရာက္ေရာက္ ပူးေပါင္းကူညီေဆာင္ရြက္ရန္ တို႕ျဖစ္ၾကပါသည္။

အာဆီယံ၏ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား
ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈက႑ဖံြ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးဆိုင္ရာ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား
အာဆီယံေဒသတြင္း ငါးလုပ္ငန္းဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား
အစားအစာ လယ္ယာႏွင့္သစ္ေတာက႑မ်ားဆိုင္ရာ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား
ကုုန္စည္ေရာင္း၀ယ္ေရးဆုိင္ရာ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား
၀န္ေဆာင္မႈကုန္သြယ္ေရးဆိုင္ရာ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား
စက္မႈက႑ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးဆိုင္ရာ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား
လူမႈဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ား
ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ား
အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားအၾကား သိပၸံႏွင့္နည္းပညာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမ်ား
သတင္းႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား
ဆက္သြယ္ေရးဆိုင္ရာ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား
စြမ္းအင္ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္ေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ား
ကမၻာလွည့္ခရီးသြားလုပ္ငန္းဆိုင္ရာ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈလုပ္ငန္းရပ္မ်ား
ဘ႑ေရးလုပ္ငန္းဆိုင္ရာ ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား
အာဆီယံပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး အဆင့္(၃)ဆင့္
အာဆီယံသည္ ၄င္း၏ရည္ရြယ္ခ်က္ေအာင္ျမင္ေစရန္ အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံမ်ားသည္ က႑အသီးသီး ၌ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္လွ်က္ရွိရာ ေအာက္ပါအတိုင္းအဆင့္(၃)ဆင့္ျဖင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လွ်က္ရွိ ေၾကာင္းသိရွိရပါသည္-
တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦးထိေတြ႕ျပီး ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ျခင္း
အေရးအခင္းတစ္ခုျဖစ္ေပၚမလာမီသံတမန္နည္းအရၾကိဳတင္ ၀င္ေရာက္ကာကြယ္ျခင္း
ပဋိပကၡျဖစ္ေစမည့္နည္းလမ္းမ်ားကို သတိျပဳေရွာင္ရွားေျဖရွင္းေစျခင္း

အာဆီယံေဆြးေႏြးဘက္ႏိုင္ငံမ်ား
အာဆီယံေဆြးေႏြးဘက္ႏုိင္ငံမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္-
ၾသစေၾတးလ်
အိႏၵိယ
ကေနဒါ
ဂ်ပန္
႐ုရွား
တ႐ုတ္
ေတာင္ကိုရီးယား
ဥေရာပသမဂၢ
နယူးဇီလန္
အေမရိကန္

အာဆီယံဆိုင္ရာ အစည္းအေ၀းမ်ား
အာဆီယံ၏အဆင့္ျမင့္ဆံုး အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းမွာ အာဆီယံထိပ္သီးအစည္းအေ၀း ျဖစ္ျပီး (၁၉၆၇) ခုႏွစ္မွစတင္က်င္းပလာျပီး ၂၀၀၅ခုႏွစ္အထိ (၁၁)ၾကိမ္အထိက်င္းပ ျပဳလုပ္ခဲ႔ျပီး ျဖစ္ပါ သည္္။ (၁၂)ၾကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီးအစည္းအေ၀းကို ၂၀၀၆ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း ဖိလစ္ပိုင္ႏုိင္ငံ၊ စီဗူးျမိဳ႕၌က်င္းပျပဳလုပ္ျပီး ျဖစ္ပါသည္။ အာဆီယံ တြင္ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အစည္းအေ၀း မ်ား ကိုက်င္းပျပဳလုပ္ေလ့ရိွပါသည္။
အာဆီယံထိပ္သီးအစည္းအေ၀း
အာဆီယံထိပ္သီးအဆင့္ အလြတ္သေဘာအစည္းအေ၀း
အာဆီယံႏွင့္ ေဆြးေႏြးဘက္ႏုိင္ငံမ်ားအစည္းအေ၀း (အာဆီယံ+၃၊ အာဆီယံ+တ႐ုတ္၊ အာ ဆီယံ+ဂ်ပန္၊ အာဆီယံ+ေတာင္ကိုရီးယား၊ အာဆီယံ+အိႏၵိယ၊ အာဆီယံ+ၾသစေၾတးလ်၊ နယူးဇီလန္၊ အာဆီယံ+အေမရိကန္)
အာဆီယံ ၀န္ၾကီးအဆင့္ အစည္းအေ၀း (ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးမ်ား)
အာဆီယံ အျမဲတမ္းေကာ္မတီ အစည္းူအေ၀း (ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးမ်ား အစည္းအေ၀းတစ္ခု ႏွင့္ တစ္ခုအၾကား မူ၀ါဒေရးရာကိစၥမ်ား ပူးေပါင္းၫွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း)
အာဆီယံ စီးပြားေရး၀န္ၾကီးအဆင့္ အစည္းအေ၀း (အာဆီယံေဒသတြင္း စီးပြားေရးတုိးတက္မႈ အေျခအေန၊ အာဆီယံ စီးပြားေရး အသိုက္အ၀န္း ျဖစ္ေပၚေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား လြတ္လပ္ ေသာ ကုန္သြယ္မႈ ေဒသျဖစ္ေပၚေရးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာကိစၥမ်ား
ကုန္သြယ္မႈလြယ္ကုူေခ်ာ ေမြ႕ေစေရး ကိစၥမ်ားႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈကုန္သြယ္ေရးကို ဆက္လက္အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး ကိစၥမ်ား ေဆြးေႏြးၫွိႏိႈင္းျခင္း)
အာဆီယံအဆင့္ျမင့္ အရာရွိၾကီးမ်ားအစည္းအေ၀း
အာဆီယံ ေဒသဆိုင္ရာ အစည္းအေ၀း (အဖြဲ႕၀င္ (၁၀)ႏိုင္ငံ၊ ေဆြးေႏြးဘက္ (၁၀) ႏိုင္ငံ ႏွင့္ေလ့လာသူ(၂)ႏိုင္ငံ၊ စုစုေပါင္း (၂၂)ႏိုင္ငံ တက္ေရာက္ၾကသျဖင့္ အာဆီယံ သာမက ကမၻာ့အင္အားၾကီးႏိုင္ငံမ်ားပါ ေတြ႕ဆံုရာ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္လံုုုျခံဳေရးကိစၥမ်ားကို ေဆြးေႏြးႏိုင္သည့္ တစ္ခုုတည္းေသာ စည္းမ်ဥ္းျဖစ္ပါသည္)
အာဆီယံ၏ စီးပြားေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျမွင့္တင္ရန္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား
အာဆီယံ၏ စီးပြားေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျမွင့္တင္ရန္သေဘာတူညီခ်က္မွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္။
အာဆီယံေဒသအတြင္း စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျမွင့္တင္ရန္ မူူေဘာင္ သေဘာတူညီခ်က္
အာဆီယံလြတ္လပ္ေသာ ကုန္သြယ္မႈေဒသ ထူေထာင္ေရးအတြက္ အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံ အခ်င္းခ်င္း အက်ိဳးတူ ခံစားခြင့္ရွိေသာ အေကာက္အခြန္ အခြင့္အေရးေပးသည့္ အစီအစဥ္ဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္

ဗီယင္က်န္း လုပ္ငန္းအစီအစဥ္
(၁၀) ၾကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းကို လာအိုႏိုင္ငံ ဗီယင္က်န္းျမိဳ႕တြင္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလတြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ယင္းမွ ဗီယင္က်န္းလုပ္ငန္း အစီ အစဥ္ (VIENTIANE ACTION PROGRAMME- VIP) ကို အတည္ျပဳခဲ့ပါသည္။
e-ASEAN
အာဆီယံ၏ သတင္းအခ်က္အလက္ နည္းပညာ (Information and Communication Technology -ICT) ယွဥ္ျပိဳင္မႈ ဖြံ႕ျဖိဳးရန္၊ အားျဖည့္ရန္ႏွင့္ ျမွင့္တင္ရန္ ရည္ရြယ္ျခင္း ျဖစ္ျပီး၊ အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ICT ကြာဟမႈ က်ဥ္းေျမာင္းရန္၊ အစိုးရႏွင့္ ပုဂၢလိက က႑ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျမွင့္တင္ရန္ႏွင့္ ICT ကုန္ပစၥည္းမ်ား ကုန္သြယ္မႈ ၀န္ေဆာင္မႈ ႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ မ်ားအေပၚ ကန္႕သတ္ ခ်က္မ်ားကို ေျဖေလ်ာ့ျမွင္တင္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ရန္တို႕ျဖစ္ပါသည္။
ASEAN Investment Area-AIA
အာဆီယံေဒသအတြင္း ပိုမိုလြတ္လပ္စြာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈျပဳလုပ္ႏိုင္သည့္ ေဒသတစ္ခုအျဖစ္ ထူေထာင္ရန္ျဖစ္ပါသည္။
SEAN Chamber of Commerce and Industry- ASEAN CCI
ASEAN CCI ကို ၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ျပီး အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံမ်ားအား ကိုယ္စားလွယ္ျပဳသည့္ CCI မ်ား ပါ၀င္ၾကကာ UMFCCI သည္ ၁၄-၁၀-၁၉၉၇ တြင္ ASEAN CCI အဖြဲ႕၀င္ျဖစ္လာပါသည္။

Original post;Tin Maung Hlaing
#Moe